14/11 Παγκόσμια ημέρα για το διαβήτη

Η Παγκόσμια Ημέρα για τον Διαβήτη γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 14 Νοεμβρίου, με πρωτοβουλία της Διεθνούς Ομοσπονδίας Διαβήτη και υπό την αιγίδα της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας. Στόχος είναι να ευαισθητοποιήσει και να ενημερώσει το παγκόσμιο κοινό για την ύπουλη αυτή αρρώστια, η οποία προκαλεί το θάνατο τουλάχιστον 3.000.000 ανθρώπων ετησίως.
Ο Σακχαρώδης Διαβήτης είναι μία χρόνια πάθηση, που εμφανίζεται όταν το πάγκρεας δεν παράγει αρκετή ινσουλίνη (ανεπάρκεια ινσουλίνης - Τύπου 1) ή όταν ο οργανισμός δεν μπορεί να χρησιμοποιήσει αποτελεσματικά την παραγόμενη ινσουλίνη (αντίσταση στην ινσουλίνη - Τύπου 2). Η Ινσουλίνη είναι μια ορμόνη, που επιτρέπει στα κύτταρα να πάρουν το σάκχαρο από το αίμα και να το χρησιμοποιήσουν ως πηγή ενέργειας.
Tα τελευταία 10 χρόνια υπάρχει εξέλιξη όσον αφορά την κατανόηση του διαβήτη. Η πρόληψη, σε συνδυασμό με τη σωστή διατροφή, την άσκηση, αλλά και τα φάρμακα, μπορούν να βοηθήσουν στη ρύθμιση του σακχαρώδη διαβήτη, επισημαίνουν οι επιστήμονες, που εκτιμούν ότι οι ασθενείς στη χώρα μας ξεπερνούν το ένα εκατομμύριο, από τους οποίους αρκετοί δεν το γνωρίζουν. Οι ειδικοί εφιστούν την προσοχή, ιδιαίτερα στα ελληνόπουλα, που συγκαταλέγονται στα πιο παχύσαρκα παιδιά της Ευρώπης.

Στο ΣΔ τύπου 1 η καταστροφή των β-κυττάρων οδηγεί σχεδόν σε πλήρη ανεπάρκεια ινσουλίνης και κατ’ επέκταση σε διαβήτη, εντούτοις η επιπροστιθέμενη αντίσταση στην ινσουλίνη θα επηρεάσει την ποσότητα του φαρμάκου που απαιτείται για τη ρύθμιση της νόσου.
Στο ΣΔ τύπου 2 η αντίσταση στην ινσουλίνη είναι ο κύριος παράγων στην παθογένεση του διαβήτη αλλά η νόσος δεν θα εκδηλωθεί έως ότου υπάρξει σημαντική ανεπάρκεια ινσουλίνης. Αυτό συμβαίνει όταν το β-κύτταρο δεν είναι πλέον ικανό να εξακολουθήσει την υπερέκκριση ινσουλίνης ώστε να υπερνικήσει τα αποτελέσματα της αντίστασης σε αυτήν.

Σακχαρώδης διαβήτης τύπου 1
Οι ταξινομήσεις του ADA και του ΠΟΥ για το ΣΔ 1 περιλαμβάνουν τόσο τον αυτοάνοσο τύπου όσο και τον μη αυτοάνοσο. Ο αυτοάνοσος διαβήτης τύπου 1 παραμένει η κλασική μορφή ΣΔ της παιδικής ηλικίας. Τα χαρακτηριστικά κλινικά συμπτώματα με τα οποία κάνει την εμφάνισή της η νόσος είναι η γρήγορη απώλεια βάρους, η υπερβολική απώλεια ούρων, η εκσεσημασμένη δίψα, ο λήθαργος και, εφόσον η διάγνωση δεν τεθεί εγκαίρως, ο θάνατος από κετοοξώση. Στις ανεπτυγμένες χώρες η διάγνωση σπάνια διαφεύγει οπότε και το ποσοστό αρχικής εμφάνισης του διαβητικού παιδιού με κετοξέωση είναι μικρότερο από 25%. Σε χώρες όμως με πτωχό σύστημα υγείας, τα παιδιά πιθανά πεθαίνουν από κετοξέωση ενώ θεωρείται ότι πάσχουν από απλή γαστρεντερίτιδα και άρα παραμένουν αδιάγνωστα.

Οι μέθοδοι ελέγχου των παγκρεατικών αντισωμάτων μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως προγνωστικοί δείκτες για την μετέπειτα ανάπτυξη διαβήτη, πολλά χρόνια πριν την έναρξη της νόσου. Η πληροφορία αυτή οδήγησε στη διεξαγωγή ορισμένων ερευνητικών μελετών ώστε να διευκρινισθεί το κατά πόσο είναι εφικτή η πρόληψη της ανάπτυξης διαβήτη στα άτομα που κατατάσσονται στην ομάδα υψηλού κινδύνου με βάση τον υψηλό τίτλο αντισωμάτων. Μέχρι σήμερα πάντως, δεν υπάρχει καμία αποδεδειγμένη μέθοδος πρόληψης του διαβήτη στα άτομα που χαρακτηρίζονται από υψηλό κίνδυνο ανάπτυξης της νόσου.

Προβλήματα που αφορούν τα παιδιά με ΣΔ
Η αντιμετώπιση του διαβήτη τύπου 1 περιλαμβάνει την χορήγηση ινσουλίνης, το κατάλληλο διαιτολόγιο και εκπαίδευση σε ότι αφορά τη νόσο. Η νόσος του παιδιού έχει αντίκτυπο σε όλη την οικογένεια. Μεγάλο μέρος του αυθορμητισμού της καθημερινής ζωής χάνεται στη ρουτίνα των προκαθορισμένων γευμάτων, των εξετάσεων αίματος, των ενέσεων και της επαγρύπνησης για τη διατήρηση των επιπέδων του σακχάρου εντός των επιθυμητών ορίων. Οι ποικίλες διατροφικές συνθήκες και η ανάγκη για άσκηση που χαρακτηρίζουν τη φυσιολογική παιδική ηλικία, η τάση του παιδιού για 4 με 6 λοιμώξεις το χρόνο, οι ορμονικές αλλαγές της εφηβείας, όλα μετατρέπουν την πραγματοποίηση καλού ελέγχου του σακχάρου έναν ιδιαίτερα προκλητικό και κάποιες φορές ανέφικτο επίτευγμα. Τα επαναστατικά εφηβικά χρόνια είναι ιδιαίτερα δύσκολα. Οι περισσότεροι έφηβοι προτιμούν να ξεχνούν ότι πάσχουν από διαβήτη. Δεν υπάρχει καμία άλλη νόσος στην ιατρική όπου οι γονείς πρέπει να λάβουν τόσες πολλές καθημερινές αποφάσεις για ένα φάρμακο που μπορεί να αποδειχθεί σωτήριο (ινσουλίνη), αλλά σε λανθασμένη δοσολογία μπορεί να βλάψει σοβαρά το παιδί τους.

Oι περισσότερες οικογένειες βιώνουν μια περίοδο θλίψης μετά τη διάγνωση του διαβήτη στο παιδί τους, σε παγκόσμιο επίπεδο. Σε κάποιους πολιτισμούς μάλιστα η νόσος μπορεί να αποδοθεί στη θέληση του θεού, να θεωρηθεί αποτέλεσμα προηγουμένων αμαρτιών ή απλά της μοίρας, πεποιθήσεις που επηρεάζουν την εξωτερίκευση των συναισθημάτων της οικογενείας.
Οι απαιτήσεις των παιδιών με διαβήτη και των οικογενειών τους είναι οι ίδιες από όπου και αν προέρχονται: καλή ιατρική παρακολούθηση, σωστή διατροφή και αναγνώριση των ψυχοκοινωνικών αναγκών. Κάποιες χώρες το αντιμετωπίζουν με περισσότερη κατανόηση σε σχέση με άλλες, γεγονός παραμένει πάντως ότι ενώ οι λύσεις πρέπει να προσαρμόζονται στο συγκεκριμένο πολιτισμό, η κοινωνία πρέπει να συμβάλλει τα μέγιστα στη φροντίδα των νεοτέρων μελών της.

Σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2

Στο παρελθόν τα παιδιά και οι έφηβοι θεωρείτο ότι αναπτύσσουν μόνο ΣΔ τύπου 1. Ενώ αυτή η υπόθεση ισχύει ακόμη για παιδιά προεφηβικής ηλικίας, είναι γεγονός ότι η “επιδημία” ΣΔ τύπου 2 που σαρώνει τον κόσμο, προσβάλλει πλεόν ομάδες όλο και μικροτερης ηλικίας.
Η παχυσαρκία, η δίαιτα πλούσια σε λιπαρά, η μειωμένη άσκηση, η αστικοποίηση και άλλες αλλαγές στον τρόπο ζωής φαίνεται ότι αποτελούν τους πλέον σημαντικούς παράγοντες στην επιδημιολογία του ΣΔ τύπου 2.
Η αντιμετώπιση του διαβήτη τύπου 2 στην εφηβεία είναι εξαιρετικά δύσκολη, γιατί απαιτούνται σημαντικές αλλαγές στον τρόπο ζωης. Τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται είναι τα ίδια όπως και για το ΣΔ τύπου 2. Παρόλα αυτά, λίγα από αυτά έχουν ελεγχθεί ειδικά για τη χρήση τους σε εφήβους και τα περισσότερα έχουν άδεια για χορήγηση σε ενήλικες μόνο.
Η εξελισσόμενη επιδημία του ΣΔ τύπου 2 αφορά πλέον και την ηλικιακή ομάδα των εφήβων και τρόποι ώστε να υιοθετηθούν μακροπρόθεσμα αλλαγές στον τρόπο ζωής πρέπει να χρησιμοποιούνται ήδη από την παιδική ηλικία. Τα προβλήματα που συμβάλλουν στους ανθυγιεινούς τρόπους ζωής πάντως είναι συχνά κοινωνικά (πχ. οικογενειακή αποσύνθεση λόγω υψηλών ποσοστών διαζυγίων, ανάγκη για εργασία και των δύο γονέων, η εγκατάσταση σε διαμερίσματα, η εξαφάνιση των παιδότοπων, η εξάπλωση των fast food, η χρήση των μέσων μαζικής μεταφοράς ή των ΙΧ κλπ). Οι συνέπειες της αυξανόμενης επίπτωσης του ΣΔ τύπου 2 είναι τόσο σοβαρές ώστε απαιτείται μια πολυπαραγοντική αντιμετώπιση, όχι μόνο από τις υπηρεσίες υγείας αλλά και από την κοινωνία στο σύνολό της.

 

πηγή: iatronet.gr